In de wintermaanden zijn er op verscheidene plaatsen in de Oosterschelde weer volop Snotolven te vinden. Deze vissen zijn in de handel beter gekend als Lompvis. De eitjes worden verkocht als nepkaviaar. Het spijtige hiervan is dat de vrouwtjes hun buik opengesneden wordt terwijl ze nog leven om de eitjes eruit te halen. Dat is meteen de reden waarom ik dit niet eet en u het  beter ook niet doet. Het zijn prachtige diertjes die in de wintermaanden naar de ondiepe kusten komen om zich voort te planten. Het mannetje komt eerst en maakt een plekje vrij voor het vrouwtje waar ze haar eitjes kan afleggen. Daarna verdwijnt het vrouwtje weer en doet papa snotolf aan broedzorg. Gedurende weken eet hij amper iets en houdt het nest proper en beschermt het tegen indringers. De mannetjes krijgen in deze periode een mooi oranje-roze paaikleed zodat ze (van ver) een beetje lijken op een goudvis. Dit mannetje vond ik  deze week bij de hangmosselculteren aan de Bergsediepsluis.

Nee, het gaat hier niet over de historische boksmatch tussen Muhammad Ali en George Foreman in 1974, maar over de vele trossen Japans bessenwier bij de Bergse Diepsluis. Die vormen een heuse onderwaterjungle waar veel leven te vinden is. De voorbije weken heb ik er vele uren vertoefd. Natuurlijk fotografeerde ik de jonge Steenbolkjes bij het platform, de Kortsnuit-zeepaardjes, Gewone pijlinktvissen en enkele verloren gewaande Zeekatten die wat dieper voorkwamen, maar vaak eindigde ik mijn duiken in het ondiepe gedeelte.

​Tussen al die wieren is er behoorlijk wat klein spul te vinden. In eerste instantie was ik op zoek naar kleine Snotolfjes die zich tussen het Japans bessenwier verstoppen. Dat is eenvoudiger gezegd dan gedaan want deze kleine gemaskerde lieverds kunnen zich goed schuilhouden. Het is pas wanneer je je echt focust en stukje bij beetje het bessenwier begint af te speuren dat je oog er op valt. En eens je er eentje in het vizier hebt moet je er dan nog bij kunnen met je lens en flitser. Ze voelen zich snel bedreigd en als je iets te dicht komt draaien ze zich snel om of verhuizen ze naar een andere tak. Maar met het nodige geduld en volharding lukt het af en toe toch eens een keertje. 

​Ook verscheidene garnalen vinden het een perfect biotoop om zich te verschuilen en net als de Snotolfjes zijn ze ook niet gediend van te opdringerige fotografen. De enigen die zich uitgebreid laten fotograferen zijn de Hooiwagenkrabben. Die vertrouwen op hun camouflage en je moet het ze wel nageven, ze zijn er heel goed in. Ze versieren hun poten en lichaam met stukjes wier en ik vond er zelfs eentje die zo’n drijfblaasje van het Japans bessenwier als hoofdversiering gebruikte.

​Ik had er ook mijn eerste waarneming van een Zebrazeespin. Een heel mooi diertje van een tweetal centimeter. Het was pas achteraf op het grote computerscherm dat ik echt de schoonheid van dit spinnetje zag.

​Ook de Ruwe wratslakken kom je in het ondiepe water tegen. Die zijn pas vorig jaar voor het eerst in Nederland gezien. Het is misschien niet het meest fotogenieke slakje, maar voor een verzamelaar van slakkenfoto’s  is het weer een extra slakje bij op de lijst. Door hun kleur vallen ze goed op en steken ze mooi af tegenover het rode wier.

​En last but not least zijn er nu heel wat Zwarte grondels actief met hun voortplanting bezig. Ze hebben hun nest in de lege oesters en aan de binnenzijde plakt de onder- en bovenkant vol met eitjes. Geen gemakkelijke opdracht om daar een mooie foto van te maken, want de oesters staan maar op een kiertje open. Met twee snoots op de flitsers, die links en rechts naast de camera gepositioneerd zijn, lukt het wel. Het vraagt wat geduld om het licht er mooi in te krijgen, maar als het grondeltje even stil ligt, dan kan je prachtplaatjes maken.

​Om al deze diertjes optimaal te kunnen bewonderen ga je best rond hoogtij rondstruinen. Dan is het water tussen de 1 en 3 meter diep.  Met laag water sta je er tot aan je enkels in het water. Het voordeel van zo’n ondiep duikje is dat je er uren kan vertoeven en er is heus nog meer te zien dan wat ik hier opsom.

Momenteel is het erg druk aan de Bergse Diepsluis. Dat komt omdat Facebook wordt overspoeld door de mooiste foto’s van snotolven die zich ophouden bij de mosselhangculturen. Eigenlijk zijn het maar Snotolfjes, want het zijn kleine jonge mannetjes die aan het wachten zijn tot er een vrouwtje langskomt. Bij de hangculturen is het meestal goed vertoeven in helder water, want mosselen zijn bijzonder krachtige filteraars. 

​Openstaande mosselen zijn op zich al een mooi schouwspel, maar andere dieren zoals zakpijpen, anemonen en kokerwormen zijn er goed vertegenwoordigd.  

​Wieren en sponzen geven het geheel een tropische aanblik. Niet alleen de touwen waar de mosselen aan hangen, maar ook de boeien en tonnen zijn rijkelijk begroeid met allerlei organismen.

Ondanks er soms wel wat deining staat, vinden snotolven het wel een aangename plek om te vertoeven en wachten de mannetjes hoopvol op de komst van een vrouwtje. Net zoals bij de zeedonderpadden doen de mannetjes het zware werk: ze bereiden een plekje voor waar het vrouwtje haar eieren kan afzetten en eens dat gebeurd is, beschermen ze het eilegsel en voorzien het regelmatig van zuurstofrijk water door er op te ‘blazen’. Dat doen ze wekenlang tot de eitjes uitkomen. 
​Veel duikers hebben ondertussen al de hangculturen bezocht, maar weinigen weten dat er drie Snotolf-mannetjes op één lijn zitten. Of ze worden niet altijd gevonden. Je kan er zomaar voorbijzwemmen wanneer het diertje zich tussen de wakamé-wieren verstopt heeft of zich net aan de andere kant van de boei schuilhoudt.

​Het eerste mannetje is een mooi oranje exemplaar dat een erg fotogenieke plek heeft uitgekozen. Hij zit vaak bovenop een boei die zo’n 3 meter onder het wateroppervlak hangt. De bovenkant van de boei is mooi versierd met blaaswier. Het is niet altijd gemakkelijk om er een mooie foto van te nemen omdat er altijd wel een blad of stengel in de weg hangt en als je iets te dicht komt, draait het diertje altijd naar de andere richting. Maar geduld wordt beloont en als je er een tijdje bent en de nodige afstand bewaard,  kan je er heel mooie plaatjes schieten.

​Het tweede mannetje ligt even verderop en heeft een heel andere paaikleur. Dit mannetje is fel donkerrood en zwemt graag omhoog langs de lange wieren die op zijn boei staan. Zijn nest is klaar en hij gaat er ook vaak naartoe om wat onderhoudswerken uit te voeren. Hij  laat zich ook niet graag fotograferen en draait zich vaak weg van de lens. Soms laat hij zich net als de anderen wel eens verleiden om wat verder weg te zwemmen van zijn boei. Dan gaat hij een Zeedruifje opsmullen en zwemt onmiddellijk terug.

​Het derde mannetje zit enkele boeien verder en heeft ook een fel oranje kleur. Hij houdt er van om rondjes om zijn boei heen te zwemmen en gaat af en toe naar een nabijgelegen oppervlakteboei, waar hij zich bij de mosselen schuilhoudt.

​Dat snotolven verschillende karakters hebben kan je zien aan hun gedrag. De ene is al wat opvliegender dan de andere. Dit exemplaar laat zich goed benaderen zolang je maar rustig aan doet. Hij poseert dan graag voor je. Als je dan je fish-eye lens opstaan hebt en de hele boei met snotolf inclusief het zonnetje op de achtergrond in beeld kan brengen, dan stap je met een brede glimlach uit het water.

​Nog een tip: ga liefst met hoog water. Dan is het gemakkelijk om bij de hangculturen in en uit het water te gaan zonder je benen te breken. Met laag water vertrek ik altijd aan de trap. Op een kwartiertje ben je bij de hangculturen. Let ook op dat er geen vissers aan het werk zijn. Tussen de kant en de mosselhangculturen liggen er fuiken van kreeftenvissers.  Meestal blijven ze niet lang en wacht je best even.

Meer foto's vind je hier.

“We may have all come with different ships but we’re in the same boat now.”
Martin Luther King Jr.
Een nieuw jaar, nieuwe samenwerkingen! Met grote trots stel ik een nieuwe samenwerking voor met het bedrijf AmilcoSports, gevestigd in Tholen (NL) en importeur en distributeur in de Benelux van topmerken in duikmaterialen, zwemartikelen en aanverwanten. Als ambassadeur zal ik de merken Bare, Suunto, Metalsub en Oceama mee helpen promoten en hierover geregeld verslag uitbrengen.
Consumenten kunnen zich bij AmilcoSports informeren over merken, producten en dealers.  Alle verkopen, herstellingen, service en garantieafhandelingen verlopen via het dealernetwerk.  
Meer info vind je op de website van AmilcoSports: www.amilcosports.com
​

Afgelopen dinsdag ben ik nog eens een kijkje gaan nemen bij de Bergse diepsluis. Daar zijn er de voorbije weken volop stokken op de bodem geplaatst die de Sepia's moeten helpen bij het afzetten van hun eieren. Er waren enkele berichten over een slechte zichtbaarheid wegens algenbloei in het water, maar ik vond de zichtbaarheid toch heel goed meevallen.

Sommige stokken die vorig jaar geplaatst waren, bleken ondertussen mooi begroeid.

Ik kon echter geen enkele Sepia spotten, dus profiteerde ik er maar van om enkele groothoekopnames te maken.

De tweede duik ging ik de andere kant uit. Daar experimenteerde ik wat met de snoot en de fish-eye lens.

Dankzij buddy Marlène vonden we nog een prachtige Snotolf. Die hadden we zo laat in het seizoen niet meer verwacht.

Het diertje liet zich goed fotograferen en omdat we beiden een fototoestel bijhadden gingen we elk om beurt aan de slag.

Als afsluiter doken we nog bij Anna Jacoba polder. Daar was de zichtbaarheid een stuk slechter. We kwamen vele Millennium naaktslakken tegen waarvan onderstaand exemplaar eitjes aan het afzetten was.

Meer foto's vind je hier.

Ze hebben even op zich laten wachten, maar nu beginnen de Snotolven toch hier en daar op te duiken. De mannetjes laten zich in hun mooiste paaikleuren zien. Sommigen hebben een roos kleurtje terwijl anderen er dieprood uitzien.

Ik heb ook gemerkt dat Snotolven verschillende karakters hebben. Normaal gezien zijn ze redelijk strijdvaardig als ze hun nest bewaken, maar sommige exemplaren kan je toch redelijk dicht benaderen zonder een uitval te moeten trotseren.

Hopelijk kan ik ze in de komende weken nog een keertje bezoeken, want eens de eieren uitkomen keren ze terug naar diepere wateren.  Dan is het weer een jaartje wachten vooraleer ze zich terug laten zien. 

Meer foto's vind je hier.

Gisteren ben ik nog eens een dagje met de fish-eye lens op stap geweest. De eerste duik was bij Den Osse in het Grevelingenmeer. Al meteen zag ik dat er heel veel Zeedruifjes (Pleurobrachia pileus)  rondzwommen. Natuurlijk heb ik de foto wat moeten uitsnijden want zo'n zeedruifje is niet groter dan 2 à 3 cm.

Er waren ook nog heel wat kwalletjes van een andere soort die ik nog nooit gezien had. Bij navraag blijkt het om de hydromeduse Eutonina indicans (Umbrella jelly) te gaan.

Even verder kwam ik een groepje Zeeanjelieren tegen.

Onder de steiger was het  leuk vertoeven in helder water. Tijdens het weekend komen hier vele duikers langs en  is de zichtbaarheid er vaak slecht. De palen zijn mooi begroeid  en de zonnestralen gaven het geheel een bijzonder sfeertje.

Bij de tweede duik van de dag vond ik een jonge Snotolf met een  mooi blauw kleurtje. Ik heb al vele kleine Snotolfjes gezien, maar eentje in deze kleur was toch de eerste keer. Wat kan Zeeland toch nog steeds verrassend zijn.

Meer foto's vind je hier.

De voorbije weken was het hier stil op mijn blogpagina, maar dat wil niet zeggen dat ik zelf stil heb gezeten.
Het seizoen van een jaarlijks weerkerende gast is aangebroken: de Snotolf. Enkele weken geleden kwam ik bij Sint-Annaland een mannetje tegen die op een vrouwtje lag te wachten.

Het leek er op dat hij zijn plekje had voorbereid op de komst van een vrouwtje, want eitjes waren er nergens te bespeuren. Daardoor was de toekomstige vader nog wat nerveus en zwom voortdurend  rondjes. Dat is erg vervelend als je een foto wil maken van deze mooi gekleurde gast.

Om het dier niet te veel te verstoren hield ik het al gauw voor gezien. Even verder vond ik nog een vlokkige naaktslak die net over de eitjes van een zeedonderpad aan het wandelen was. Ik moest me reppen, want alhoewel het diertje niet erg snel vordert, is zo'n eierklomp op enkele seconden overgestoken.

Tijdens de tweede duik van de dag bij Anna Jacoba polder kwam ik nog eens een Snotolf tegen, maar dit keer geen volwassen exemplaar.  Het juveniele diertje was niet groter dan  8 à 10 centimeter.

Normaal  gezien trekken Snotolven een tijdje na hun geboorte naar diepere wateren, maar deze vond het hier blijkbaar gezellig genoeg om te blijven. Zo'n kleine Snotolf ben ik nog nooit in de winter tegengekomen. Heeft het misschien iets te maken met de zachte winter?

Ik heb er geen flauw benul van, maar ik hoop dat het diertje zal overleven.  Het is ook al druk bezocht geweest wan ik heb al meerdere foto's van onderwaterfotografen op internet gezien. Niet moeilijk als je zo fotogeniek bent!

Vorige week waren het even geen Snotolven, maar een vervelende "snot" verkoudheid. Dan maar noodgedwongen boven de waterspiegel gebleven en eens een toertje met de wagen rond de Oosterschelde gemaakt. Ik was al bij de Zeelandbrug voor dag en dauw.

Het was een erg koude ochtend, wat duidelijk te zien is op bovenstaande foto, maar bij de eerste zonnestralen wist ik meteen dat ik de juiste dag had uitgekozen. Ik besloot om verder langs Noord Beveland te rijden, een kant waar ik de laatste jaren niet zo vaak  meer kom.

Al snel besefte ik dat ik hier vaker zou moeten langskomen, want het is toch een stukje  natuur dat bijzonder mooi is. Het vroege ochtendlicht en de bevroren  grond gaf het geheel een feeëriek sfeertje.

Ik heb nog heel wat meer foto's genomen die ik hier allemaal niet kan plaatsen. Daarom nodig ik u uit om hier  in dit album een kijkje te gaan nemen. Of nog beter: trek er zelf eens op uit, u zal het zich niet beklagen!

Voor het Open Belgisch Kampioenschap onderwaterfotografie (OBK), heb ik  afgelopen dinsdag en woensdag 650 minuten in het Zeeuwse water gelegen. Zo'n wedstrijd ter plaatse wordt ook wel Shoot Out genoemd. Er zijn in totaal 4 keer 2 dagen dat de wedstrijd doorgaat, 2 keer in Zeeland, eentje in de steengroeve van Vodelée en de laatste in domein Muisbroek , beter gekend als de Put van Ekeren.  Ik startte mijn eerste duik op dinsdag rond 7 uur 's ochtends bij de Bergse Diepsluis. Al tijdens de eerste meters besefte ik dat ik beter geen fisheye-lens had opgeschroefd, maar ik zwom toch verder tot aan het platform. Onderstaande foto doet vermoeden dat de zichtbaarheid wel meeviel, echter het was niet veel meer dan één tot anderhalve meter.

In zo'n geval trek ik mijn flitsers erg naar achter, gebruik ik diffusers en dim ik de flitskracht tot bijna nul.
 Ook de slaveflitser die ik op het platform had geplaatst dimde ik zoveel mogelijk en richtte ik naar beneden toe.
Ik ging nog langs de Sepiastokken langs, maar de Sepia's zelf gaven niet thuis.

Dan maar snel naar het Grevelingenmeer waar de zichtbaarheid een stuk beter was. Ik hield de fisheye-lens er nog even op en nam enkele foto's van mezelf omdat ik geen model bijhad. Ik kan ze hier spijtig genoeg niet laten zien, want de foto's die ingediend zijn voor de wedstrijd mogen volgens het reglement nergens gepubliceerd worden voor de uitslag. Daarna ging ik te werk met de 60mm macro lens. Onderwerpen genoeg en één van de eerste foto's die ik nam was een beeld van twee zakpijpen omgeven door kolonievormende zakpijpen (Botrylloides diegensis).

Daarna kwam ik in een soort van artistieke roes terecht of was het misschien een vorm van ondiepe stikstofnarcose en begon ik gedurende meer dan een half uur een veertje te fotograferen.  Dat viel echter niet mee, want zo'n ding is nogal onderhevig aan  opwervelingen van het water. Bij de minste beweging fladderde het er op los. Na meer dan dertig foto's was ik wel blij met onderstaand resultaat.

Gelukkig duurde de waanzin dan ook niet langer en ging ik op zoek naar het volgende onderwerp. Ik richtte mijn snoot op een kreeft die het hele zaakje niet vertrouwde en angstig naar boven keek. Uit ervaring weet ik dat je met wat geduld toch héél dichtbij kan komen. Kreeften zijn namelijk heel nieuwsgierig van aard.

Na vier duiken hield ik het voor gezien nadat de wind fel was komen opsteken en de zichtbaarheid in het ondiepe tot bijna nul herleidde.
De volgende ochtend ging ik vullen bij Sub Ocean Services in Oud-Vossemeer. Daar hoorde ik van Koos dat hij toch nog Sepia's gezien had bij de Bergse Diepsluis.  Dus toch nog maar eens een kijkje gaan nemen.
Ik had de macro lens al op staan, dus werd het eerst een zoektocht naar klein spul. Al gauw vond ik onderstaand kereltje die het leuk vond om regelmatig tot op mijn toestel te komen zwemmen. 

Ik leidde hem dan elke keer heel voorzichtig naar het Wakamé wier, waar zijn thuis was.  Hier aan de Bergse Diepsluis vind je in deze tijd van het jaar voldoende onderwerpen om te fotograferen. Het is alleen een kwestie van goed rond te kijken.

Ondertussen had ik één Sepia koppeltje gespot en was ik na 150 leuke onderwater minuten de fisheye-lens gaan halen. Ze samen op de foto krijgen was onbegonnen werk , want van grote liefde tussen die twee was er absoluut geen sprake meer.

Het mannetje liet zich niet benaderen, maar het vrouwtje zag me blijkbaar wel zitten. Ze liet zich uivoerig fotograferen als een volleerd model. Ondanks haar kleine gestalte kon ik ze heel dicht benaderen. De zichtbaarheid was - in vergelijking met de dag ervoor - uitstekend.

Ze liet me een half uurtje met haar spelen en toen vond ik het zelf welletjes geweest. Ik wou haar echtgenoot niet te jaloers maken...

Op de terugweg kwam ik nog wat oude, begroeide stokken tegen. Ik vond ze ook de moeite om op de plaat te zetten. Een mooie afsluiter van twee dagen noeste arbeid. Wat kan het leven soms zwaar zijn; gelukkig was ik in een artistieke roes...

De afgelopen dagen dook ik bij Burghsluis, de Bergse diepsluis en Putti's place bij Goes. Bij Burghsluis zijn er momenteel verschillende exemplaren te zien van het Wrattige mosdierslakje. Je kan ze vrij ondiep spotten op een diepte tussen 2 en 4 meter bij laag water. Hieronder staan nog enkele foto's van andere slakjes die er te vinden zijn zoals de Harlekijnslakken en de Boompjesslakken

Bij de Bergse diepsluis vond ik 2 jonge Snotolfjes op de eieren die enkele weken geleden door de Sepia's afgezet zijn. Sommige van die eitjes zijn transparant waardoor je de ongeboren diertjes goed kan waarnemen. Tijdens deze duik vond ik  nog een mooie gele Veranderlijke steurgarnaal die zwanger was en een Groene wierslak.

Het was lang geleden dat ik nog bij Putti's place  gaan duiken was. Het strand en de dijk zijn er helemaal heraangelegd. Ik dook er in "de kom" die tot 30 meter loopt, maar in plaats van de diepte in te gaan bleef ik de helling volgen die de kom omzoomt. Binnen de minuut kwam ik al een juveniel donderpadje tegen van nog geen 2 cm. groot. Amper 10 meter verder, nog steeds in het ondiepe gedeelte, zag ik tientallen prachtig gekleurde anemonen. Dieper zag ik een Harlekijnslakje, het enige naaktslakje dat ik tegenkwam. Galathea kreeftjes waren er echter in overvloed te vinden.

Gisteren was het een zonnige dag in Zeeland. Bij Sint-Annaland zitten er nog steeds veel Millennium-wratslakken en vlokslakken. Maar ik had speciaal mijn 105mm. macro lens opgeschroefd om  baby Snotolfjes te gaan fotograferen. Die vond ik  tussen de Wakamé bladeren tesamen met nog enkele zwangere Veranderlijke steurgarnaaltjes.

Na de middag  werd er aan de Zeelandbrug gedoken. De zichtbaarheid was hier heel wat minder goed. Toch kon ik de Slanke ringsprietslak (Facelina auriculata) fotograferen die ik voor het eerst  dit jaar zag.  Een prachtig diertje met roze tot blauw iriserende gekleurde cerata. De punten van de cerata  zijn transparant met daaronder een witte pigmentring. De Vlokreeftjes die  op de naaktslak zaten en die je op enkele foto's kan zien heb ik zelf pas achteraf opgemerkt op mijn PC scherm. 

Gisteren was de zon volop van de partij  in Zeeland. Het was lang geleden en het deed deugd.
De zon drong diep door tot op de bodem van de Oosterschelde, maar het mocht niet baten. Met een frisse 3 graden was de lente nog veraf. De zichtbaarheid viel echter wel mee en aan onderwaterleven was er  zeker geen gebrek. Na een bezoekje bij "Dolf" de Snotolf, vond ik nog enkele vlokslakken, Zilverblauwe knotsslakken, Slanke waaierslakken en Groene zeedonderpadden. Niet slecht voor een duik van 72 minuten.

Het is officieel, de Snotolven zijn gearriveerd. Op Sint-Annaland was er al eventjes een exemplaar gesignaleerd, maar nu heb ik 'm zelf voor het eerst  ontmoet. Ongeloofelijk hoe ondiep en dicht tegen de kant die dieren  hun nesten komen afzetten. De zichtbaarheid viel behoorlijk mee en dus kon ik met de fisheye lens aan het werk gaan.